Решаем вместе
Не убран мусор, яма на дороге, не горит фонарь? Столкнулись с проблемой — сообщите о ней!
Меню
12+

Сетевое издание "Редакция "Голос времени"

23.07.2021 12:01 Пятница
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!

Буттал кIанттул агропромрая

Автор: Зульмира Юсупова
Источник: Редакция районной газеты "Голос времени"

Аьрщигу, ганинсса кьиматгу лавайну бивщуну бур аьвзал заманная шинмайсса тарихраву. Нину – аьрщи тIисса махъру чIявуну баллан бикIай, цан чирча, ниттил куна аьрщаралгу инсан яуллай, ганан ччатI буллай бунутIий. Щалагу дунияллий аьрщарая хайр ласлай яхъанай бур инсантал.

Дагъустан Республикагу хъанай дур Аьрасатнал Федерациялувун духхайсса, ца яла агьамну аьрщарайну цилва маэшат гьаз буллалисса билаятну. Аьрщи зузи давриву, шяраваллил хозяйствалуву муниясса маэшат гьаз бавриву цукунсса давурттив дуллай буссарив, Аьрасатнал Федерациялулгу, Дагъусттан республикалулгу бакI дургьуми мув масалалул чулухунмай цукунсса ургъилмина дуллай буссарив буслай ур Дагъусттан республикалул шяраваллил хозяйствалул министернал хъиривчув Шарипов Шарип Исмаилович.

Шарип Исмаилович ур ЦIуссалакрал районналия увксса, республикалий лавайсса къуллугърай зузисса инсан.

Шарип увну ур Чапаевккаллал шяраву I996 ку шинал захIматкашнал кулпатраву, жагьилну унува буттагу ивкIуну, арулва ятин ца ниттил канивун ялугьлагьисса. Шариповхъал кулпатран кули захIматрал кьадру. Шарипгу ур цащава щайсса кумаг ниттин буллай, чIивину унува захIматрахун агьну хъуна хьусса.

Лавайсса кьиматирттай Чапаевкаллал дянивмур даражалул школагу къуртал бувну Шарип дуклан увххун ур Дагъусттаннал шяраваллил хозяйствалул институтравун. Лавайсса аькьлулул заллу, дуккаврих гъира бусса, хьхьичIунай хъит тIисса жагьил, ца муний гьашиву дурну дакъар. Институтгу къуртал бувну Шарип увххуну ур Московуллал Темирязевлул цIанийсса шяраваллил хозяйствалул академиялувун. Муния махъгу дур чивчуну шяраваллил хозяйствалул кондидатшиврул диссертация. Зий ивкIун ур аьрасатнаву личIи-личIисса къуллугъирттай. ТIайласса мукъулгу, тIул тIабиятралгу, куртIсса аькьлулугу заллушиврий чIявучин бусрав хьусса Шарип Шарипов гьаз хьуну ур Дагъусттан республикалул Правительствалул жаваблувсса къуллугъирттайн. ЦIанасса чIумал Шарип Шарипов зий ур Дагъусттан республикалул шяраваллил хозяйствалул Министрнал хъиривчувну. Дагъусттан республикалул шяраваллил хозяйствардал хьхьичI цукунсса агьамсса масаларду бивхьуну буссарив, ва мий масаларду щаллу бан Аьрасатнал ва Дагъусттаннал шяраваллил хозяйствардал Министерстварду цукунсса шартIру щаллу дуллай буссарив жяматран цала ихтилатраву ашкара буллай ур Шарипов Шарип Исмаилович:

- Дагъусттан республика ва хъанай дур Аьрасатнаву ца лавайсса шяраваллил хозяйствалуха зузисса билаятну. Шикку щаллуну дуссар ризкьи я баву, хъу лухччинуха зузаву, ахъулсса ва ахънилсса дучIан даву. Аьрщарай зузиминнах хъуннасса ургъил дуллай буссар. ХIакьинусса кьини хIукуматрал цалчинмур масала хъанай бур шяраваллил жагьилтал кIункIу хьун бан, мий шяраваллаву бугьансса шартIру шаллу даву. Шяраваллаву я хъанахъиминнал оьрму бигьа баншиврул, мий гьарзатирал щаллу баву: ххуллурду ххуй баву, щинал дузал бавуу.

Дагъусттаннай II район дур газ къабувцусса. Миннувунгу жула лакрал ва ккуллал району дагьлай дур. ЧIал къавхьуну газрал щаллу бансса хьуччарду ляхълай бур хIукуматрал хъунимий.

КIилчинмур масалагу хъанай бур шяраваллил хозяйствалуха зузими щаллу баву арцуйну бикIу, кредитру дузал дурну, техникалийну бикIу кумаг баву. Аьрасатнал Федерациялулгу Дагъусттаннал шяраваллил хозяйствалул Министерствалий бивхьуну бур бурж: гьарца чулуха марцIсса дуку, хIачIия щала Федерациялийн диян дуллан. Мий хъанай дур накI, дикI, ахъулсса, ахънилсса, жува ххяххян бувсса къалмуя бувсса ччатI.

Агар ласурча аьрщи зузи даврил масала,хъуру дугьаву гьашинусса шинал дукIунияр 225 га ххишала дургьусса щалла Дагъусттаннай хьисавну дур. Щалва аьрасатнаву дукIуссагу, гьашинуссагу шиннардий Дагъусттаннал шяраваллил хозяйствалул яла хьичIунмий ккаккияртту хьун бувну бур пиринж батIавриву — 26500 га, мув тачIав къавхьусса ккаккия хъанай дур Дагъусттаннай. Мукунма, дукIусса шинал яла лахъмур даража ккаккан бунни Дагъусттаннал къумай-тIутIи батIавриву. Мув бакъасса хьичIуннай хъанай дур цайми – цайми ахъулсса ххяххан дуллалавугу. Ахънилсса ратIаву ласурча, мув масала Дагъусттаннай муданнмагу лавайсса даражалий бур.

Ризкьи я баврилмур масала учирча , Дагъусттан хъанай бур ятту- гъаттараха зузисса захIматкашнал билаят. Мунил барашиннагу хъанай бур дукIусса шинал щала аьрасатнаву хьусса дикIул. Дагъусттаннал яттил дикI яла ххуймурну чIалачIи дунни, цанчирчан мий ятту шанттуршунния лирчусса журалул урттугу канай, лирцIусса, марцIсса щингу хIачIлай хъуни хьусса буну тIий.

Дагъусттан республика хъанай дур щаллагу Аьрасатнаву кIиннивасса цану ятту интнил минардая, гъинтнил минардай куч бувайсса. Мий куч буван аьркиншивугу, мув хъанай бур кIинтнил минарайсса аьрщи цIу дуккан, га дигьа лаган ритаву. Хъунмасса захIмат шай хIухчалтран, зунттавух куч хъанахъисса чIумал. ЧIярумий хозяйствардан щала ххуллийх бачин багьай бахьтта. ЦIана ххуллурдугу къума хьуну, бачин захIмат хьуну бур. ЦIанасса чIун ризкьичитурал ка цIаравусса чIун хъанай дур, кIинттулнинсса ххалал лазуннарал, луртан щаллу дуллай, ттихIлахIисса чIун хъанай дур. ДукIусса шинал лазуннарал луртан дакъа чIярумий хозяйстварду захIматшиврувун дагьну дия.

Техника лагаймур кIану бакъа ттихIлай бакъая. ХьичIва, чIявуссаннан дакIний бугьурчан, гьарцаннал ужагърай шяраваллаву бикIайссия чIимикIру, чIярумурчIин давугу дувайссия каруннах, техникагу ишла къадурну. Мува даражалийн кIура бавну бур цIанагу, буцан шайсса кIанава ххулу цулуй, луртанну дигьлай дур, дукIусса шинал дард хьисавравун ларсун, шяраваллил хозяйствалуха зузиминнал оьна щя икIансса чIун щаллусса шинал лажиннарай къадикIайссар. Интту хъуру дугьлан бувккуния шинмай, гъинттул ххулу буллай, ссуттил ратIлай, кIинттул гъаттараха зий. Мукун зузинал багьу – бизу, маэшатгу оьккину къабикIайссар. Аьрщараха зузавриву барачатгу буссар. Ка бакьиннав цинявппагу шяраваллил захIматкаштурал.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

4